[Xã hội-Lao Động] - Thương lái nước ngoài mua vét hàng hóa: Phải coi là vấn đề an ninh kinh tế

Nhắc lại tình trạng thương lái Trung Quốc vào Việt Nam mua vét hàng hóa đã “có từ hàng chục năm qua”, ĐBQH Lê Nam (Thanh Hóa) cho rằng, đây là hoạt động phá hoại sản xuất trong nước và phải được coi là “vấn đề an ninh kinh tế”. Ông đề nghị có sự phối hợp, phân công trách nhiệm rõ ràng giữa các bộ: Công Thương, Tài chính, Công an và cả Quân đội, bởi nếu chỉ tiếp tục giao cho quản lý thị trường thì tình trạng này “không thể chấm dứt”.


Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng trả lời trong phiên chất vấn của UBTV Quốc Hội ngày 1.4. Ảnh: TTXVN Trách nhiệm lớn nhất là của Bộ Công Thương!

Phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương sáng qua nóng ngay trong câu hỏi đầu tiên liên quan đến vấn đề thương lái Trung Quốc thu mua trái phép khiến thị trường rối loạn, phá hoại sản xuất, gây bức xúc xã hội.

Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của QH Mã Điền Cư đặt hàng loạt câu hỏi cụ thể: “Phải chăng do sự yếu kém quản lý nhà nước, trong đó trách nhiệm lớn nhất là của Bộ Công Thương? Phải chăng là thiếu trách nhiệm và buông lỏng quản lý. Trách nhiệm cá nhân của Bộ trưởng ra sao? Và đến thời gian nào có thể chấm dứt tình trạng này?”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng gần như dẫn lại báo cáo đã được báo chí đăng tải tuần trước cho rằng “đã xuất hiện tình hình ở địa bàn này, địa bàn khác, hiện tượng thương lái thu gom hàng nông, thủy sản”. Theo ông, Bộ Công Thương đã rà soát lại các khung pháp lý thực hiện Luật Thương mại và Luật Cạnh tranh và khẳng định những thương nhân không có sự hiện diện thương mại ở VN thì không được phép thu mua, trừ trường hợp thông qua các doanh nghiệp VN.

Đối với một số hoạt động thu gom bất thường gần đây, Bộ trưởng phủ nhận tình trạng thương nhân nước ngoài mua gom cây huyết đằng ở Kon Tum, mà “chỉ có một số cá nhân, DN trong nước thu mua”. Về hiện tượng thu mua lá khoai lang non, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận có hiện tượng thương lái nước ngoài thu mua số lượng lớn lá khoai lang non. “QLTT đã vận động bà con, yêu cầu phải có pháp nhân. Và họ rút luôn” - Bộ trưởng nói.

Về việc thu gom cây culi ở Nghệ An, theo báo cáo, có hiện tượng nhưng xảy ra từ năm 2013 về trước. Còn hoạt động thu mua thảo quả ở Hà Giang, Hà Giang báo cáo không có hiện tượng này.


Thương lái Trung Quốc đến huyện Bình Tân (Vĩnh Long) để mua đọt và lá khoai lang non nhưng đã bị từ chối.

"Tình hình vẫn có khả năng diễn ra phức tạp...”

Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Bộ NNPTNT đã phối hợp tốt trong việc “xem xét họ có vi phạm pháp luật về thương mại hay không, để hướng dẫn cho địa phương và bà con”. Xem xét trên góc độ việc thu mua có gây hại gì cho sản xuất hay không, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, đã có 1 thông tư quy định theo hướng những loại lâm sản xuất khẩu ra nước ngoài là những loại cây người dân gây ươm chứ không phải loại lấy từ rừng tự nhiên, loại cần phải bảo tồn.

Trước đó, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cũng đã đề ra 3 giải pháp nhằm chấn chỉnh tình trạng mua gom trái phép, bao gồm cả việc “tiếp tục rà soát khung pháp lý về quản lý thị trường để vừa quản lý tốt, vừa không để ảnh hưởng tới hoạt động thương mại”; “Tuyên truyền phổ biến để người dân cảnh giác”. “Nâng cao năng lực quản lý của người thừa hành công vụ, nhất là của lực lượng quản lý thị trường”. “Chúng tôi đã kiểm tra hết sức nghiêm túc với tinh thần cầu thị. Nhưng tình hình vẫn có khả năng diễn ra phức tạp trong thời gian tới” - Bộ trưởng nói.

Dưa hấu ứ đọng do cửa khẩu hẹp!

Giải trình về tình trạng ứ đọng dưa hấu với những đoàn xe xếp hàng từ Tân Thanh qua TP.Lạng Sơn đến tận Chi Lăng, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho biết, do dưa năm nay được mùa, lại xuất sang TQ chủ yếu qua cửa khẩu Tân Thanh, “chưa phải là cửa khẩu chính, cũng không phải cửa khẩu phụ mà chỉ là cái lối mở” với địa thế rất hẹp, hạ tầng kho bãi chưa được cải thiện nhiều và năng lực thông quan chỉ 300 xe/ngày. Trong khi đó, theo Bộ trưởng Hoàng, có thời điểm gần 1.000 xe/ngày lên Lạng Sơn.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, VN đã làm việc với phía TQ về việc mở thêm cửa khẩu. “Như cửa khẩu Chi Ma ở ta được đầu tư hạ tầng tốt, nhưng bên bạn lại hạn chế về hạ tầng”. “Chúng tôi không thể quyết định việc TQ nhập qua cửa khẩu nào” - Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nói.